Neer
Algemene informatie
Neer (Limburgs: Naer) is een dorp in midden-Limburg, dat sinds 2007 deel uitmaakt van de gemeente Leudal.
Vóór 1795 vormde Neer samen met de dorpen Horn, Haelen, Heythuysen, Roggel, Nunhem, Buggenum, Beegden, Geistingen en Ophoven de heerlijkheid, vanaf 1450 graafschap, Horn [1]. Het dorp beschikte al in 1275 over een eigen schepenbank.
In Neer bevond zich het Premonstratenzerklooster Keizersbosch (vermeld in 1185), dat door de heren van Horne werd beschouwd als hun familieklooster. In de kloosterkerk werden meerdere Hornes begraven. De proost van het Keizersbosch was een van de twee vertegenwoordigers van de geestelijke stand in de Staten van Horn. In 1798 werd het klooster door de Fransen publiek verkocht en kort daarna werden de meeste gebouwen gesloopt. De vleugel waar zich ooit de verblijven van de proost bevonden werd verbouwd tot landhuis [2].
De adellijke familie van Ghoor, verwant aan de Hornes, bewoonde tot het einde van de vijftiende eeuw het uit de dertiende eeuw daterende kasteel Ghoor (ook Nienghoor genoemd), dat was gelegen op de rechteroever van de Neerbeek. De hoofdburcht werd rond 1800 gesloopt. De voorburcht werd in de negentiende eeuw verbouwd tot boerderij.
Bevolking
Rond 1800 had Neer ongeveer 1400 inwoners. Dat aantal liep gedurende de 19de eeuw op naar 1600. In de twintigste eeuw verdubbelde de bevolking. De vanaf 1830 periodiek gehouden volkstellingen [3] laten het verloop zien.
Jaar | 1830 | 1840 | 1849 | 1859 | 1869 | 1879 | 1889 | 1899 | 1909 | 1920 | 1930 | 1947 |
Inwoners | 1402 | 1523 | 1502 | 1486 | 1519 | 1594 | 1554 | 1606 | 1715 | 1796 | 1933 | 2383 |
In 2006 telde Neer 3440 inwoners.
Neerse families
In de onderstaande tabel is aangegeven hoe vaak een bepaalde familienaam in de kerkregisters van Neer werd geregistreerd als dopeling of als bruidegom c.q. bruid in de periode 1695-1823. (Gegevens ontleend aan GenDaLim6 [4].)
Familienaam | Aantal dopen | Aantal huwelijken |
Wagemans | 209 | 59 |
Geenen | 186 | 76 |
Geraets | 182 | 97 |
Verhaegh | 149 | 69 |
Aquarius | 93 | 40 |
Stemkens | 87 | 29 |
van Roij | 69 | 24 |
aen den Boom | 65 | 34 |
Theelen | 64 | 30 |
Boonen | 64 | 17 |
Archieven
De archieven van de heerlijkheid en schepenbank van Neer en de kerkregisters van de parochie H. Martinus bevinden zich in het Regionaal Historisch Centrum Limburg (RHCL) te Maastricht.
Doop- huwelijks- en overlijdensregisters van de parochie H. Martinus te Neer
- Dopen 28 augustus 1695 – 1805
- Huwelijk 17 augustus 1695 – 1805
- Overlijden 25 oktober 1695 – 1805
Zie ook deze link DTB-regsiters en Burgerlijke Stand.
Literatuur
- J. Hanssen, Neerse families, Rondom het Leudal 21 (1981), pp. 4-10.
- Wim Hupperetz, Ben Olde Meierink, Ronald Rommers, Kastelen in Limburg, Utrecht 2005, p. 198.
- Overzicht van literatuur over Neer in de Koninklijke Bibliotheek (KB).